Ayurveda’ya Göre Mevsimlerin Döngüsüne Uyumlanın

Ayurveda 5000 yıllık bir şifa sistemi olup kökeni Hindistan'dır. Ayurveda’nın özü hastalıkları önlemeye dayanmaktadır. Bütünsel bir sağlık sistemi ve dengeli bir yaşam nasıl olmalı sorusuna yanıt arıyorsanız, Ayurveda ile tanışmalısınız! Ayurveda nedir, ayurvedik rutinler nasıl olmalı ve kapha sezonu hakkında merak edilenleri araştırdık.

Ayurveda Nedir?

Ayurveda, beden, zihin ve ruh arasındaki dengeyi korumayı ve iyileştirmeyi amaçlayan bir şifa sistemidir. Sanskritçe'de "yaşam bilimi" anlamına gelen Ayurveda, kişinin beden tipine (dosha) göre yaşam tarzı değişiklikleri yapmasını önererek dengeyi kurma ve sürdürme felsefesine dayanır. Ayurveda, toprak, ateş, su, hava ve eter olmak üzere beş elementten oluşur. Bu elementlerin birleşimiyle ortaya çıkan üç temel enerji kombinasyonuna Dosha denir ve bu kombinasyonlar Vata, Pitta ve Kapha olarak adlandırılır. Ayurveda, her bireyin vücudunun temel biyolojisine göre değişen Dosha tipi doğrultusunda beslenmesini savunur.

Ayurveda, sağlığımıza faydalı olan özel pratiklerin yanı sıra günlük hayatta uygulamamız gereken belirli rutinlere de odaklanır. Bu günlük rutinlere Dinacharya adı verilir. Dinacharya, bedenin ve zihnin sirkadiyen ritme ayak uydurmasına ve doğa ile uyumlu bir şekilde çalışmasına yardımcı olarak yaşam kalitesini artırır. Günlük uygulanabilecek ayurvedik rutinler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Gün doğmadan uyanmak.
2. Yüzü soğuk su ile yıkamak.
3. Dişlerinizi fırçalayıp diş etlerinizi susam ya da Hindistan cevizi yağı ile ovmak.
4. Dil temizliği yapmak.
5. Ilık su içmek.
6. Bağırsakları boşaltmak.
7. Susam yağı ile vücudu ovmak ve duş almak.
8. Yoga pratiği ve meditasyon yapmak.
9. Mevsime göre hafif bir kahvaltı etmek.

Ayurveda'ya göre bedensel ihtiyaçlarımız da doğanın değişim gösterdiği gibi değişir. Ayurveda, bu değişimi anlamak için Dosha sezonlarına ayrılan dört mevsime odaklanır. Sonbahardan kış mevsimine geçerken Vata enerjisi hakimdir. Vata sezonunda hava hafif, kuru ve serin olabilir. Ayrıca doğada hızlı çevresel değişimler gözlemleriz. Yaz mevsimi Pitta’nın yakıcı enerjisi altında yaşanır. Pitta sezonunda hava yağlı, sıcak, parlak bir enerji halindedir. Kıştan ilkbahara geçiş dönemi olan Kapha sezonunda ise doğadaki su seviyeleri yükselir, ağır ve nemli bir hava hakim olur. Mevsimlerin döngüsü, bedenimizi ve zihnimizi etkiler.
Vata sezonunda soğuk ve kuru havanın etkisiyle vücutta toksin birikimi, enerji kanallarının tıkanması ve düşük bağışıklık gibi durumlar ortaya çıkar. Kapha sezonuna geçişte ise bu tıkanıklığı hissetmeye başlarız. Bedensel ve zihinsel dengeyi yeniden sağlamak için günlük yaşamımızda bazı değişiklikler yapmamız gerekir.

Kapha Dosha, eklemlerin yağlanmasından, cildin nemlendirilmesinden ve bağışıklığın korunmasından sorumludur. Kapha'daki dengesizlik, vücutta toprak ve su elementlerinin aşırı birikmesiyle bağlantılıdır. Bu dengesizlik, yalnızca duygusal refahı etkilemekle kalmaz aynı zamanda uzun vadeli sağlık sorunlarına da yol açabilir. Aşırı vücut sıvısı ve mukus, mevsimsel alerjiler, dil üzerinde kalın beyaz bir tabaka, bağırsak hareketleri, kilo almada veya kilo vermede zorluk, sabahları uyanamamak, beyin bulanıklığı ve uyuşukluk gibi göstergeler bu dengesizliğin habercisi olabilir.

Kapha sezonuna geçişte dengesizlik yaşamamak için günün erken saatlerinde hakim olan Vata enerjisinden yararlanmamız gerekir. Kapha’nın oluştuğu toprak ve su elementlerinin etkilerini en aza indirmek, gün doğmadan önce karanlık ve sessiz bir ortamda meditasyon veya yoga yaparak mümkün olabilir.

Kapha enerjisi yorgun, halsiz, ağır hissetmemize sebep olduğundan bu enerjiyi hareket ederek dengelememiz gerekir. Bu sezonda dans etmek, bisiklet sürmek, koşmak gibi bedenimizi harekete geçirecek egzersizler yaparak üzerimizdeki ağır enerjiyi atıp dengemizi bulabiliriz.

Kapha sezonunda daha yağlı, acı -yani bizleri ısıtacak- yiyecekleri tercih etme eğiliminde oluruz. Sürekli bizi ısıtmaya çalışan bedenimizde açlık hissini daha çok hissedebiliriz. Ancak gerçekten aç mı olduğunuzu yoksa anlık enerjiye mi ihtiyaç duyduğunuzu anlamak önemlidir. Kapha’da, sezonun kendisi gibi nemli, ağır, soğuk yiyeceklerden uzak durmaya çalışın. Bunun yerine, hafif, keskin, acı ve buruk tatlara sahip yiyecekleri beslenme planınıza ekleyerek sezonun da getirdiği enerjiyi dengeleyebilirsiniz. Acı biber, zencefil, tarçın, karanfil gibi baharatlar, sizleri bu sezonda sıcak tutmanın yanında bağışıklığınızı destekleyici rol üstlenirler.

Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır. Profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis ve tedavinin yerini almaz veya olması amaçlanmamıştır. Bir sağlık sorununuz varsa veya böyle bir sorununuz olduğundan şüpheleniyorsanız, mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Bu yazı Live To Bloom katkılarıyla hazırlanmıştır.