Mutluluk Tasarlanabilir Mi?

Bildiğiniz gibi bu aydan itibaren hep birlikte yeni bir yolculuğa adım attık ve “Sağlıklı Yaşa” programını başlattık.
Hayatımızın her anında sağlık olsun, her anın keyfine varalım diye 1000’lerce aktiviteyi, birbirinden değerli uzmanları, size özel planlanan “iyi yaşam ve farkındalık” etkinliklerini Studio Canlı’da sizlerle buluşturduk…
Sağlığın sadece “hasta olmamak” demek olmadığını keşfettiğimiz bu programda stresimizi yönetmeyi, uykumuzu iyileştirmeyi, hem bedenimizi hem ruhumuzu sağlıkla beslemeyi de öğreneceğiz. İlişkilerimizi daha iyi yönetmenin, hayat kalitemizi arttırmanın ipuçlarını bulacak;
ruh, beden ve zihnimiz arasında bir sağlık dengesi kuracağız.
İşte bu amaçla, binlerce etkinliğin yanı sıra her ay sizlerle bilimin iyi yaşam alanında söylediklerini de paylaşacak ve keyifli okumalarla size harika “yaşam önerileri” sunacağız…
Bu ay, zihin sağlığımızı etkileyen en en en önemli konu, hatta hayatımızın genel konusu “mutluluk” kavramından bahsetmek istiyoruz…
Günümüzün belki de en popüler söylemlerinden biri bu: Mutluluk…
Hep “Daha” ile eşleştirilen mutluluk reçeteleri var etrafımızda.
Daha … olursan mutlu olursun.
Daha mutlu olmak için … yapmalısın!
Genel geçer mutluluk fotoğrafları her yerde. Üstelik sosyal medya etkisiyle bir sözün ya da görüntünün milyonlara ulaşabildiği, herkesin kendi etki alanında sözünü söyleyebildiği günümüzde bize dayatılan bu mutluluk trendine kapılmamak oldukça zor.
Bir anda kendimizi mutlu olmak için daha zayıf olmayı hayal ederken, daha iyi bir iş, daha iyi bir ev, araba, tatiller, ruhumuza uygun olsun ya da olmasın dünyayı gezme hayalleri, kafe açma planları…vb. yaparken bulabiliyoruz. Nedense mutluluk tarlada çapa yapmakla, 08:00-18:00 çalışmakla, ev temizlemekle, bütün gün ders çalışmakla ya da tek öğün yemekle eşleştirilmiyor hiç ☺
Fark ettiniz mi? Hep bir çıkarma işlemi üstüne kurulu bize gösterilen mutluluk? “Olabileceğin şeyler eksi (-) şimdiki halin” formülü işliyor dünyada
Bir de mutluluk reçetecileri var, “bunları boşver şunları yap” diyenler.
Biz ne onu ne bunu savunalım, size bilimle gelelim istedik.
“Bilimsel olarak mutluluk nedir?” bir soralım ve bakın otoritelerin tanımları ne diyor size aktaralım:
Mesela Dünya Sağlık Örgütü diyor ki mutluluk genel olarak dengeli bir duygu durumu, sakin bir zihin ve hayatın genelinden alınan tatmindir. Ve hatta diyor ki gayrı safi milli hasıla yerine dünyada gayrı safi milli mutluluk endeksi ölçülmelidir (Keşke, değil mi!)
Dünya üzerindeki en büyük mutluluk araştırmasını (40 yıl süren bir araştırma) yürüten Prof. Dr. Mihaly Csikszentmihalyi ise diyor ki “akışta olmak” mutluluktur, yani yaptığınız herhangi bir şeyde kendinizi tam olarak veriyor, var oluş amacınıza hizmet ediyor, tatmin duyuyorsanız; hayatınızdaki bu tür anların sayısı çoksa mutlusunuzdur diyor.
Yani bizim genelde mutluluk sandığımız çikolata, ev, araba, para, şan, şöhret genelde haz olarak sınıflandırılırken ; daha uzun soluklu, huzurlu, anlamlı, tatmin dolu bir hayat deneyimi bilimsel olarak mutluluk sayılıyor
Üstelik her iki otorite de çok önemli bir şeyi vurguluyor: Mutluluk Subjektif’tir, yani kişiye göredir, kişiye göre değişir…
Beni mutlu eden seni mutlu edenden farklı olabilir, “Ne” kısmı farklı olmasa bile ölçüsü farklı olabilir… Bireysel beklentiler, karakterimiz, geçmişimiz, sosyal çevremiz, alışkanlıklarımız, yetiştirilme tarzımız… Hepsi neyden nasıl mutlu olacağımızı etkiler…
Dolayısıyla mutluluk reçetelerini okuyup inceledikten sonra pencereden dışarı atabiliriz.
Çünkü okuyup inceleyip, ama sonra şöyle dönüp kendimize bakmak esas…
Ancak kendimize bakıp, kendimizi tanırsak bizi mutlu edecek reçeteleri oluşturabiliriz.
Ve unutmayın bu reçeteleri yalnız ve yalnız biz kendimiz oluşturabiliriz.
Tamam biliyoruz kolay iş değil, mutluluk yolculuğu yüzyılların sorusu.. Tek başına çözmek elbette zor…
Üstelik elbette ki mutluluk sadece bize de bağlı değil; yaşam koşullarımız, çevremiz, hatta genlerimiz bile ne kadar mutlu olduğumuz /olabileceğimiz ile yakından ilintili. Dünyanın en önemli mutluluk araştırmalarından “Mutluluk Pastası”* bireysel mutluluğun %50’sinin genetik etkenlerden, %10’unun para, eğitim, iyi bir iş gibi dış etkenlerden, %40’ının ise kişinin mutlu olmak için geliştirdiği sağlıklı alışkanlıklardan geldiğini söylüyor.
Kritikler için hemen söyleyelim J Elbette iş, para, barınma, güvenlik gibi temel yaşam standartları insani bir düzeyde var olmadığında mutluluktan bahsetmek çok mümkün değil ve pastadaki tüm yüzdeler içinde bulunduğunuz kültür/ekonomi/politik ortam…’a göre de değişebiliyor. Ancak işin özü: maddi koşulların olması da tek başına mutluluk getirmiyor. Tüm araştırmalar ortak bir dille “uzun soluklu ve sürdürülebilir bir mutluluk için kişinin aktif çabası gerekiyor” diyor.
O zaman biz de, mutluluğumuzu inşa etmek için birkaç ipucu ile yazımızı noktalıyoruz.
Haydi önce mutlu musunuz bir bakalım?
Aşağıdakileri bir düşünün, hayatınızda bunlara nasıl cevap veriyorsunuz?
Genel olarak hayatınızdan memnun musunuz?
Amaçlarınız var mı, amaçlarınıza ulaşmak için çaba gösterebiliyor musunuz?
Genel olarak hayatınız sizi tatmin ediyor mu? (ev, araba, gibi maddi tatminler yerine zihinsel ve duygusal tatminleri düşünün)
Genelde negatiften ziyade pozitif mi hissedersiniz?
Enerjiniz genel olarak yüksek midir?
Umutlu musunuz?
Kendi benliğinizin farkında ve kabulünde misiniz? Yani kendinizi iyi tanıyor musunuz ve kendinizle barışık mısınız?
Aklınız karışık mıdır genelde? Yoksa zihniniz dingin ve huzurlu mudur?
“Gün içinde zamanın nasıl geçtiğini anlamadım işe dalmışım” cümlesini keyifle kurabiliyor musunuz?
Eğer mutluluğunuz konusunda daha çok şey yapmanız gerektiğini hissediyorsanız, unutmayın reçete ancak ve ancak sizde…
Ama yine bir ipucu bizden, şu sıfatları arayın : Coşku, Şükür, Gurur, Umut, İyimserlik, Huzur, Tatmin…
Mutluluk üzerine “Akış Teoremi”ni incelemek için buradaki TEDx konuşmasını Türkçe altyazılı izleyebilirsiniz.
Size iyi gelecek aktiviteler ve mutluluk üzerine çalışmak için de Studio Canlı’daki mindfulness, öz şefkat, kendini tanıma pratiklerine mutlaka ve mutlaka katılmalısınız ☺
Studio Canlı
*”Happiness Pie Chart”, 2005 Sonja Lyubomirsky, Kennon M. Sheldon, and David Schkade